Cây trữ ma, gai tuyết, chiều đủ được trồng ở nhiều nơi sử dụng để làm thuốc

TÊN VIỆT NAM: GAI, cây lá gai, trữ ma, gai tuyết, chiều đủ (Dao), bâư pán (Tày), hạc co pán (Thái).

TÊN KHOA HỌC: BOEHMERIA NIVEA (L.) Gaud.

HỌ: URTICACEAE (Gai)

MÔ TẢ: trữ ma

Cây bụi nhỏ, cao 1m hay hơn, gốc hóa gỗ, cành non và cuống lá màu tím đỏ, có lông. Lá mọc so le, có cuống, mép khía răng, mặt dưới có lông trắng bạc. Hoa đực và hoa cái tụ tập thành bông kép, ở kẽ lá. Quả bế có đài tồn tại.

MÙA HOA QUẢ:

Tháng 11 - 2.

PHÂN BỔ:

Cây trồng ở khắp nơi, lấy lá làm bánh gai, vỏ lấy sợi và rễ củ làm thuốc.

BỘ PHẬN DÙNG: trữ ma

Rễ củ. Thu hái quanh năm, tốt nhất vào mùa thu, đông. Thái lát, phơi hoặc sấy khô.

THÀNH PHẦN HÓA HỌC:

Rễ chứa flavonoid rutin. Toàn cây có acid cyanhydric. Hạt có dầu béo, nhiều acid tự do. 

CÔNG DỤNG cây gai

Kháng khuẩn, lợi tiểu. Chữa động thai đau bụng ra huyết sa, viêm tử cung, trĩ, xích bạch đới, đái dắt, đái đục, đái ra máu, mụn lở. Ngày 12 - 20g dạng sắc, bột, viên. Dùng an thai chỉ uống 2 - 3 ngày. Dùng ngoài, rễ tươi giã đắp hoặc đun nước để rửa.

Đông y cho rằng, cây gai có vị ngọt đắng, tính mát. Đặc biệt, rễ cây gai được gọi là trữ ma căn, có tác dụng thanh nhiệt giải độc, tán ứ, thông lâm, an thai. Dùng trong các trường hợp đơn độc, sang lở, đái buốt, đái rắt, phụ nữ có thai đau bụng, ra huyết, xích bạch đới, viêm cổ tử cung.

Cụ thể, một số bài thuốc gắn với rễ gai như:

Trị động thai: Rễ gai mới lấy hoặc đã phơi khô 30g, sắc với 600ml nước, còn 200ml, chia 2 lần uống trong ngày. Uống 1 - 2 ngày sẽ đỡ.

Phụ nữ có thai ra huyết dọa sảy, có thai bị đau bụng: rễ gai tươi 4 phần, tía tô 1 phần, lá ngải cứu 1 phần (mỗi phần 12g), sắc với nước uống trong ngày.

Làm mụn nhọt bớt mưng mủ, giảm sưng đau: Rễ gai và rễ vông vang (2 thứ bằng nhau) giã nát đắp lên mụn nhọt. Đắp 1 - 2 ngày.

Trị đại, tiểu tiện ra máu: Lấy 15 - 20g lá gai sắc nước uống trong ngày.

Trị phong thấp đau nhức các khớp: Rễ gai 50g, ngâm với 1 lít rượu trong 1 tuần. Sau đó, mỗi ngày uống 2 lần, mỗi lần 10ml.

Địa chỉ bán củ gai, nơi bán củ gai

Củ gai được thu hoạch từ những cây già nhiều năm tuổi được đem về rửa sạch sắt nát phơi khô để sử dụng lảm thuốc, người ta dùng khoảng 10 -20g sắc nước uống hay dùng de6393 hãm trà sử dụng làm thuốc an thai